✦ การละลาย-ตกผลึก

งานนี้ลูกจะได้ฝึกการรอคอย ความพยายาม เรียนรู้เรื่องการตกผลึก-การละลาย

วันนี้มาทดลองการละลายและการตกผลึกของสารส้มค่ะ ซึ่งถ้าหาซื้อไม่ได้สามารถใช้เกลือหรือน้ำตาลก็ได้นะคะ

หัวใจสำคัญที่จะได้ผลึกสวยๆ ก็คือต้องใจเย็นๆค่อยๆละลาย และค่อยๆคูลดาว์นอุณหภูมิในการตกผลึก จะใช้เวลานานในการทดลอง ตรงกับคอนเซปการฝึกช่วงอายุนี้ เพราะอยากฝึกความอดทน รู้จักรอคอยเรื่องบางเรื่องเราจะไปเร่งเวลาไม่ได้ มันมีระยะเวลาของมันอยู่ค่ะเร่งไปมีแต่ผลเสีย อย่างเช่นตัวอย่างในกิจกรรมนี้เป็นต้น เร่งแล้วผลึกจะเม็ดเล็กไม่สวย

ก่อนการทดลองนี้เราเรียนเรื่องสถานะของสสาร ของแข็ง ของเหลว ก๊าซ มาก่อน สถานะของสสารสามารถเปลี่ยนแปลงไป-มาได้จากอุณหภูมิ จากนั้นมาดูเรื่องการละลายกันต่อค่ะ เริ่มจากแม่หาซื้อสารส้มจากร้านขายสารเคมีหรือร้านขายยาเก่าๆ (พอดีซื้อเข้าห้องแลปบ่อยๆ ชื่อเชียงใหม่เคมีภัณฑ์) แต่เราได้เป็นก้อนมาค่ะ ถ้ามีขายแบบผงก็ซื้อแบบผงมาเลยนะคะ จะละลายง่ายกว่า

เริ่มแรกคือเตรียมน้ำอุณหภูมิห้องมาแล้วค่อยๆเติมสารส้มลงไป กวนจนละลายหมด ให้ลูกสังเกตดูว่ามันหายไปจนเรามองไม่เห็นผงสารส้มเลยค่ะ ใส่ไปเรื่อยๆจนมันไม่ละลาย

จากนั้นนำไปเพิ่มอุณหภูมิ (เราใส่ในไมโครเวฟค่ะ ง่ายดี 555) เปิดไฟ 800 W 1 นาที ทีนี้ความสามารถในการละลายจะเพิ่มขึ้น อุณหภูมิมีผลต่อการละลาย เราก็สามารถเติมผงสารส้มได้อีก ลูกก็คนไปเรื่อยๆ เริ่มเบื่อเหมือนกัน ฮาๆ เมื่อเริ่มไม่ละลายก็นำไปใส่ไมโครเวฟเพิ่มทำแบบนี้วนไป 4-5 รอบค่ะ จนถึงจุดๆหนึ่งที่สารละลายอิ่มตัว นั้นคือไม่สามารถละลายเพิ่มได้อีกแล้วแม้ว่าจะเพิ่มอุณหภูมิให้สูงขึ้นอีก เราก็กรองเศษที่เหลือออก เอาแต่น้ำใสๆ ใส่สีนิดหน่อยให้ลูกตื่นเต้น

จากนั้นมัดปมเส้นด้ายเพื่อให้ผลึกมาเกาะตรงนี้ แช่ทิ้งไว้ 1 คืนค่ะ แต่จริงๆไม่กี่ชั่วโมงมันก็เริ่มมาเกาะ เริ่มโตแล้วค่ะ ถ้าอยากให้ผลึกโตสวยๆต้องค่อยๆลดอุณหภูมิลงนะคะ อาจเอามาขนหนูมาห่อแก้วไว้ค่ะ ถ้าเอาไปแช่น้ำ หรือแช่ตู้เย็นเร่งการตกผลึกมันจะได้ผลึกเม็ดเล็กๆไม่สวยค่ะ

ผลึกสารส้มจะเป็นเหมือนปิรามิดวางประกบกัน ต้องลองแกะหาดูค่ะ อันไหนที่ได้ผลึกสมบูรณ์สวยๆ ยิ่งเป็นลูกสาวยิ่งชอบพวกคริสตัลอะไรที่มันวิววับกริตเตอร์ ชอบการทดลองนี้กันมากเลยค่ะ

#กิจกรรมคุณแม่เชียงใหม่